Przemyśl, 1 grudnia 2024 r.
Boże i Zbawco, w Tobie mam nadzieję[1]
Tradycyjnie, pierwszą niedzielą Adwentu, rozpoczynamy nowy rok duszpasterski w Kościele katolickim w Polsce. Tym razem będziemy go przeżywać pod hasłem Pielgrzymi nadziei – identycznym, jak ogłoszony przez papieża Franciszka Rok Jubileuszowy 2025, który zostanie zainaugurowany w Stolicy Apostolskiej poprzez otwarcie Drzwi Świętych w Bazylice Świętego Piotra 24 grudnia br. Zakończenie Roku Jubileuszowego zostało zaplanowane na 6 stycznia 2026 r. W pozostałych diecezjach, także w Archidiecezji Przemyskiej, rozpoczęcie Roku Jubileuszowego będzie miało miejsce w Bazylice Archikatedralnej w Przemyślu, w niedzielę, 29 grudnia 2024 r., o godz. 11.30. Już dzisiaj zapraszam na tę uroczystość delegacje z parafii.
Hasło Roku Jubileuszowego – Pielgrzymi nadziei – wpisuje się w atmosferę czasów obecnego świata. Trudno oprzeć się przekonaniu, że wielu współczesnych ludzi doświadcza poczucia lęku wobec niekończących się dramatów, prowadzących do beznadziei życia. Konflikty militarne i polityczne, problemy ekonomiczno-gospodarcze, ludzkie cierpienia, niesprawiedliwość społeczna, skandale obyczajowe i kryzys moralności, zdają się uniemożliwiać patrzenie w przyszłość z ufnością i optymizmem. Bywa, że wobec pojawiających się trudności w życiu osobistym, społecznym, narodowym, ogólnoludzkim czy kościelnym, ulegamy pokusie zniechęcenia, apatii, niekiedy rozpaczy. Nie mamy już ochoty zmieniać siebie czy naprawiać nasze wspólnoty – wolimy poddać się marazmowi, konsumpcjonizmowi i rozrywce, zamykając się w wirtualnych bańkach mediów społecznościowych lub uciekając w hedonizm i nałogi.
W takich oto czasach i okolicznościach, Chrystus w swoim Kościele nieustannie przypomina nam, że jesteśmy ludźmi odkupionymi i możemy nazywać się dziećmi Bożymi[2]. Naszym powołaniem nie jest bycie biernymi obserwatorami otaczającej nas rzeczywistości, widzami i arbitrami, oceniającymi życie innych, często krytykując, nierzadko obmawiając, a niekiedy działając z premedytacją na ich szkodę. Dla człowieka wierzącego codzienne życie jest nacechowane nadzieją i nie ma w nim miejsca na wygodną stagnację, beznadzieję i rozpacz czy egzystencjalny defetyzm.
Papież Franciszek, w bulli zapowiadającej Rok Jubileuszowy, napisał: Wszyscy mają nadzieję. Nadzieja jest obecna w sercu każdego człowieka jako pragnienie i oczekiwanie dobra, nawet jeśli nie wie, co przyniesie ze sobą jutro. Nieprzewidywalność przyszłości rodzi jednak niekiedy sprzeczne uczucia: od ufności do lęku, od pogody ducha do zniechęcenia, od pewności do zwątpienia. Często spotykamy osoby zniechęcone, które patrzą w przyszłość ze sceptycyzmem i pesymizmem, jakby nic nie mogło dać im szczęścia. Oby Jubileusz był dla wszystkich okazją do ożywienia nadziei[3].
Nadzieja nie jest przekłamywaniem rzeczywistości i brakiem realnej oceny świata, ale odważną próbą jej zrozumienia oraz pełną optymizmu determinacją, aby życie własne i innych uczynić lepszym. Staramy się to czynić przestrzegając Bożych przykazań, przebaczając, podejmując czyny miłości bliźniego, a przy tym ufając całkowicie Bożej Opatrzności.
Skąd czerpać nadzieję? Gdzie znaleźć jej źródło?
Z całą pewnością źródłem nadziei jest wiara w to, że Bóg nie pozostawia świata, ani żadnej osoby ludzkiej samej sobie. On jest i żyje! Nie ma dla Niego nieważnego człowieka, niezależnie od tego, jak go postrzegają, oceniają czy klasyfikują inni. Bóg żyje pośród nas, zaprasza do tego, byśmy odkrywali jego obecność, choćby w tajemnicy Eucharystii, trwając w ciszy przed Najświętszym Sakramentem. Chciejmy tego doświadczać, a tym samym bardziej rozmiłowywać się w Bogu. Duszpasterzy proszę, aby umożliwiali wiernym trwanie przed Jezusem Eucharystycznym, organizując w życiu parafialnym godziny adoracyjne.
Nie bez znaczenia dla poszukiwania źródeł nadziei pozostaje przesłanie o miłosierdziu i przebaczeniu Boga, skonkretyzowane w sakramencie pokuty i z możliwością zyskania odpustu zupełnego, obficie udzielanego pod ściśle określonymi przez Kościół warunkami. Pamiętajmy, że Pan Bóg nigdy nie zwątpił w człowieka i zawsze daje mu szansę na nawrócenie: Dobry jest Pan i łaskawy, dlatego wskazuje drogę grzesznikom[4].
Wielką pomocą w zyskaniu łask jubileuszowych w Archidiecezji Przemyskiej będzie korzystanie z ustanowionych trzydziestu trzech świątyń jubileuszowych. Odwiedzając je i modląc się w nich będzie można zyskać odpust zupełny. Będzie można czynić to także w ramach zorganizowanych grup pielgrzymkowych, które są obrazem Kościoła wędrującego w nadziei do Boga. Łaski odpustu możemy także doświadczyć poprzez uczynki miłosierdzia i czyny pokutne. Z jubileuszowymi warunkami odpustu będzie można zapoznać się korzystając z broszury kolędowej, którą Wasi duszpasterze będą Wam ofiarowywać podczas wizyty duszpasterskiej. Kapłanów proszę, aby ofiarnie i ochoczo pełnili posługę jednania ludzi z Bogiem w sakramencie pokuty oraz często pouczali wiernych o warunkach i możliwości zyskania odpustu. Proszę również duszpasterzy, aby organizowali parafialne pielgrzymowanie, piesze lub autokarowe, do wybranych kościołów jubileuszowych, aby uwzględnić postulat pielgrzymowania nadziei oraz wykorzystać tę formę duszpasterstwa do formowania ludzkich serc i sumień. Postarajmy się, aby w tych pielgrzymkach brały również udział dzieci i młodzież. Już teraz zaplanujmy i zachęcajmy innych do udziału w Przemyskiej Pieszej Pielgrzymce na Jasną Górę.
Kolejne źródło nadziei dostrzegamy w Słowie Bożym. Bóg nie zamilknął w naszej dziejowej pielgrzymce wiary, lecz powierza swe zamiary swoim czcicielom i objawia im swoje przymierze[5]. Pan Bóg próbuje dotrzeć do nas w swoim Słowie, kiedy oddajemy się uważnemu słuchaniu, czytaniu i medytowaniu słów Biblii. Niezwykle ważną rolę i pomoc w ukazywaniu wartości Pisma Świętego i wynikającej z niego nadziei pełni w Archidiecezji Przemyskiej Dzieło Biblijne im. Św. Jana Pawła II oraz powstające dzięki niemu kręgi biblijne. Czujmy się zaproszeni, aby samemu sięgać po Pismo Święte oraz wartościowe biblijne komentarze i medytacje, których nie brakuje na księgarskich półkach, na łamach czasopism katolickich, na antenie naszego Radia FARA czy w Internecie. Wołajmy pokornie słowami dzisiejszego psalmu: Daj mi poznać Twoje drogi, Panie, naucz mnie chodzić Twoimi ścieżkami[6]. Szukajmy nadziei i pociechy w Piśmie Świętym!
Nadzieję, a właściwie jej konkretne „ślady”, dostrzegamy poprzez ważne wydarzenia wiary, stanowiące znaki czasu i „mowę Boga”. Warto tu wspomnieć choćby o beatyfikacji Rodziny Ulmów czy diecezjalnej i parafialnej peregrynacji obrazu Najświętszego Serca Jezusa. Pan Bóg wyraźnie wskazał przez akt beatyfikacyjny, że nadzieja rodzi się i promieniuje przez rodzinę, a to co, z pozoru przegrane (tragiczna śmierć Ulmów), w perspektywie życia wiecznego ostatecznie tryumfuje i przynosi błogosławiony plon. Powracajmy myślą do tego wydarzenia, jak i do rodzinnych przeżyć związanych z przyjmowaniem w naszych domach wizerunku Jezusa z Jego Sercem gorejącym miłością.
Drodzy Diecezjanie!
W Bogu pokładamy nadzieję, gdyż On jest jej źródłem. Niemniej dobroć drugiego człowieka również staje się „zwiastunem” nadziei, tak bardzo potrzebnej w czasie, kiedy wielu ludzi zamyka się we własnych troskach czy kłopotach. Uczynki miłosierdzia co do duszy i ciała to konkretna pomoc, która niesie nadzieję potrzebującym. Odwiedzenie kogoś samotnego lub chorego daje mu nadzieję, że nie jest sam. Podzielenie się dobrami materialnymi, których mamy pod dostatkiem, sprawia innym radość i poprawia ich status życiowy. Nadto, pozwala wierzyć i mieć nadzieję, że istnieją ludzie, którzy nie są bezdusznymi egocentrykami i chłodnymi pragmatykami, ale wrażliwymi chrześcijanami, przez życzliwość których, objawia się miłujące spojrzenie i gest Zbawiciela.
Jakże ważną w tym czasie jest troska o zgodę i pojednanie w naszych rodzinach, sąsiedztwach i wspólnotach! Rok Jubileuszowy w swojej istocie zakłada darowanie kar, win, długów oraz aktywne dążenie do zgody i pojednania. Wykorzystajmy spotkania rodzinne, nadchodzące święta i inne nadarzające się okoliczności, aby odzyskać spokój serca, zmącony długotrwałymi nieraz konfliktami.
W nowym roku duszpasterskim i rozpoczynającym się niebawem Roku Jubileuszowym, stoi przed nami naglące zadanie mnożenia czynów miłości, które będą niosły nadzieję innym. Każdy, nawet drobny, gest życzliwości i dobroci urzeczywistnia i zakorzenia się jako źródło nadziei wśród tych, którzy niejednokrotnie rozpaczliwie jej potrzebują i o nią wołają. Zachęcam Was wszystkich do włączania się w zorganizowane i spontaniczne akcje charytatywne. Rozejrzyjmy się wokół siebie i zechciejmy dostrzec bliźniego w potrzebie, a następnie okażmy mu niezbędną pomoc, rozbudzając w nim tym samym nadzieję do życia i dając świadectwo ludzkiej dobroci. Zadbajmy o Parafialne Zespoły Charytatywne i Szkolne Koła Caritas.
Na koniec naszych rozważań, ponownie wsłuchujmy się w dzisiejszą zachętę św. Pawła: Bracia: Pan niech pomnoży was liczebnie i niech spotęguje miłość waszą nawzajem do siebie i do wszystkich, jaką i my mamy dla was; aby serca wasze utwierdzone zostały w nienagannej świętości wobec Boga, ojca naszego, na przyjście Pana naszego, Jezusa, wraz ze wszystkimi Jego świętymi[7].
Na czas Adwentu oraz przeżywanego z wiarą i nadzieją świętego czasu Jubileuszu,
z serca wszystkim błogosławię.
✠ Adam Szal
Arcybiskup Metropolita Przemyski
[1] Por. Ps 25,5.
[2] Por. 1 J 3,1-2.
[3] Spes non confundit, 1.
[4] Por. Ps 25,8.
[5] Por. Ps 25,9.
[6] Por. Ps 25,4.
[7] 1 Tes 3,12-13.